Basiskennis voor schroeven in hout 

2 van de 3 situaties zorgen voor klemkracht.

De linker afbeelding, waarbij de bovenste plank dunner is, zal klemkracht geven doordat de draad zich volledig in het onderste deel bevindt en hierdoor de delen op elkaar trekt. De middelste afbeelding waarbij de draad van de schroef zich in beide delen vastschroeft, zal geen klemkracht geven. De delen worden aan elkaar bevestigd, maar niet naar elkaar getrokken. De rechter afbeelding, waarbij het bovenste deel is voorgeboord, geeft wel weer klemkracht, omdat de draad alleen in het onderste deel schroeft en daarmee de delen weer op elkaar trekt. In het bepalen van de klemmende werking is de lengte van de schroef waar zich geen schroefdraad bevindt, een belangrijke waarde. 

Wanneer houtschroeven zonder voorboren worden toegepast, bestaat het risico dat het hout splijt in de richting van de houtnerf. De reden hiervoor is dat elke schroef ruimte inneemt in het hout en dus tijdens het indraaien het hout wegdrukt in het creëren van ruimte. De zijwaartse druk die de schroef uitoefent tijdens het indraaien kan te hoog worden, waardoor het hout splijt. 

Schroeven met een grotere diameter creëren meer zijwaartse druk, waardoor de kans op splijten toeneemt als de schroeven dikker worden.

Traditionele houtschroeven geven door de vorm van de schroefdraad een grotere kans op splijten van het hout dan spaanplaatschroeven in dezelfde diameter. 

Universele houtschroeven en houtconstructieschroeven hebben diverse voorzieningen die het splijten tegengaan, zoals ribbels en vormen die hout wegfrezen in het creëren van ruimte. Ook onder de verzonken kop van de schroef zijn ribbels aangebracht om de kop te verzinken.

Ondanks al deze voorzieningen kunnen nog steeds problemen ontstaan als de kop van de schroef te diep in het hout word gedraaid. Afhankelijk van de houtsoort kan dit leiden tot splijten van het hout of afbreken van de schroeven.

Wanneer metalen delen worden vastgeschroefd op hout door middel van houtschroeven, is het van belang dat de schroeven met gevoel worden ingedraaid.  

Denk eraan dat een schroef per omwenteling 1 keer de diepte van de spoed van de schroefdraad in het hout wordt getrokken. Als de kop van de schroef op het metalen oppervlak komt en de schroef wordt doorgedraaid, dan zal de schroefdraad snel een grote trekkracht gaan uitoefenen. Dit kan leiden tot het breken van de schroef of het kapot gaan van het hout, zodat de verbinding faalt. Op tijd stoppen met draaien is dus van belang.